Neidio i'r prif gynnwy

Cysgu'n ddiogel

Mae Syndrom Marwolaeth Sydyn Babanod (SIDS), a elwir hefyd yn "farwolaeth yn y crud," yn cyfeirio at farwolaeth sydyn ac anesboniadwy babi sy'n ymddangos yn iach.

Er y gall hyn swnio'n frawychus, mae SIDS yn beth prin mewn gwirionedd, ac mae'r risg y bydd eich babi yn ei brofi yn isel. Mae'r rhan fwyaf o achosion SIDS yn digwydd o fewn 6 mis cyntaf bywyd babi. Mae babanod cynamserol neu'r rhai â phwysau geni isel mewn risg uwch, ac mae SIDS yn tueddu i fod ychydig yn fwy cyffredin ymhlith bechgyn. Mae SIDS fel arfer yn digwydd pan fydd babi yn cysgu, er y gall ddigwydd pan mae’n effro, er bod hyn yn llai cyffredin.

Nid ydym yn gwybod union achos SIDS, ond credir ei fod yn gyfuniad o ffactorau. Mae arbenigwyr yn meddwl bod SIDS yn digwydd yn ystod cam penodol o ddatblygiad babi ac yn effeithio ar fabanod sy'n agored i rai mathau o straen amgylcheddol. Gall y gwendidau hyn fod oherwydd genedigaeth gynamserol, pwysau geni isel, neu resymau eraill. Gall straen amgylcheddol gynnwys dod i gysylltiad â mwg tybaco, mynd yn glwm yn y gwely, mân salwch, neu rwystrau anadlu. Mae cyd-gysgu (rhannu gwely, soffa, neu gadair gyda'ch babi) hefyd wedi bod yn gysylltiedig â SIDS.

Credir bod babanod sy'n marw o SIDS yn cael anhawster wrth ymateb i'r straen yma ac wrth reoleiddio cyfradd eu calon, eu hanadlu a'u tymheredd. Er bod union achos SIDS yn parhau i fod yn aneglur.

Atal y risg o Syndrom Marwolaeth Sydyn Babanod (SIDS)

Mae yna nifer o gamau y gall rhieni eu cymryd i leihau'r risg o SIDS, megis:

  • Rhowch eich babi i gysgu ar ei gefn bob tro, gosodwch eich babi “traed wrth droed,” gyda'r traed yn cyffwrdd â gwaelod crud, basged Moses, neu bram.
  • Gwnewch yn siwr nad oes gorchudd dros ben eich babi, gan sicrhau nad yw'r flanced yn uwch na’r ceseiliau.
  • Gadewch i'ch babi gysgu yn yr un ystafell â chi mewn crud neu fasged Moses am y 6 mis cyntaf
  • Defnyddiwch fatres gadarn, fflat, sy’n dal dŵr sydd mewn cyflwr da.
  • Sicrhewch ddefnydd diogel o slingiau neu gludwyr babanod.
  • Ceisiwch osgoi ysmygu yn ystod beichiogrwydd a sicrhewch nad oes neb yn ysmygu yn yr un ystafell â'ch babi, cyn ac ar ôl genedigaeth.
  • Peidiwch â chysgu ar wely, soffa neu gadair freichiau gyda'ch babi.
  • Peidiwch â rhannu gwely gyda'ch babi os ydych chi neu'ch partner yn ysmygu neu'n cymryd cyffuriau, wedi yfed alcohol yn ddiweddar, neu os cafodd eich babi ei eni'n gynamserol neu â phwysau o dan 2.5kg.
  • Sicrhewch nad yw eich babi yn mynd yn rhy boeth neu'n rhy oer; mae tymheredd ystafell o 16°C i 20°C gyda dillad gwely ysgafn neu sach gysgu ysgafn i fabanod yn ddelfrydol.

Gwnewch yn siwr fod y cot yn glir

Y lle gorau i'ch babi gysgu yw yn ei le cysgu clir, gwastad ei hun, fel crud neu fasged Moses, yn yr un ystafell â chi. Dyma rai pethau pwysig i'w cofio wrth baratoi lle i’ch babi gysgu:

  • Ceisiwch osgoi defnyddio gobenyddion neu duvets.
  • Peidiwch â rhoi gorchudd ar hyd ochrau’r crud (cot bumpers).
  • Cadwch deganau meddal neu ddymis allan o'r crud.
  • Ceisiwch osgoi defnyddio dillad gwely trwm neu swmpus.
  • Peidiwch â defnyddio nwyddau fel lletemau neu strapiau sydd wedi'u cynllunio i gadw'ch babi mewn un man wrth gysgu.
  • Ceisiwch osgoi defnyddio podiau, nythod cysgu, tywelion wedi'u rholio, neu unrhyw eitemau meddal ar ben y fatres.
  • Mae tystiolaeth yn awgrymu y gall gorchuddio pen babi neu ychwanegu eitemau at y crud gynyddu'r risg o SIDS. Gall eitemau diangen yn y crud, fel bymperi crud a theganau, hefyd godi'r risg o ddamweiniau. Cadw'r crud yn glir sydd fwyaf diogel. Ceir rhagor o wybodaeth ac adnoddau ar y wefan Lullaby Trust.

Os bydd eich babi yn mynd yn sâl, fel arfer nid yw hynny'n destun pryder mawr. Sicrhewch eu bod yn yfed digon a ddim yn gorboethi.

Ond, os oes gennych unrhyw bryderon am iechyd eich babi, cysylltwch â'ch meddyg teulu neu ffoniwch GIG 111 Cymru am gyngor. Mewn argyfwng, ffoniwch 999 am ambiwlans os nad yw eich babi’n anadlu, yn troi’n las, yn cael trafferth anadlu, yn colli ymwybyddiaeth, yn methu â deffro, neu’n cael ffit am y tro cyntaf.

Mae gwasanaethau cymorth ar gael i deuluoedd os bydd babi yn marw’n sydyn ac yn annisgwyl. Mae rhai yn cael cysur o gysylltu ag eraill sydd wedi profi colledion tebyg. Mae’r Lullaby Trust yn cynnig arweiniad a chymorth i deuluoedd yn eu profedigaeth, gyda chynghorwyr hyfforddedig ar gael.

Gwybodaeth a ffynonellau pellach

  • GIG Cymru 111 - Cyngor ar syndrom marwolaeth sydyn babanod (SIDS).
  • The Lullaby Trust - Cwsg diogel i fabanod, Cefnogaeth i deuluoedd.
  • Sands - Achub bywydau babanod, cefnogi teuluoedd mewn galar.