Sgiliau Rhoi Sylw a Gwrando

Efallai bydd angen ymarfer er mwyn datblygu sgiliau rhoi sylw, canolbwyntio a threfnu. Yn achos rhai plant, gall gwrando, canolbwyntio a dysgu sut i drefnu eu hunain fod yn anodd.

Dyma rywfaint o syniadau i gynorthwyo eich plentyn i ddatblygu'r sgiliau hyn:

Paratowch linell amser gartref, ac os gallwch chi, cadwch at y drefn oherwydd mae gallu rhagweld beth sy'n digwydd yn bwysig i lawer o blant a phobl ifanc. Gallwch lunio'r llinell amser ar fwrdd du/bwrdd gwyn neu ddarn o bapur. Gallwch ddefnyddio ffotograffau, lluniau, geiriau neu gyfuniad o'r tri, yn dibynnu ar beth sy'n addas o ran anghenion eich plentyn/person ifanc.
Pennwch adegau penodol i bethau ddigwydd, e.e. deffro, chwarae, gwneud gwaith cartref, cynorthwyo â thasgau, gwylio'r teledu, chwarae gemau fideo a mynd i'r gwely.

Arddangoswch yr amserlen yn rhywle yn eich cartref ble gall pawb ei gweld.

Sefydlwch drefn o ran gwneud gwaith cartref

Datblygwch system i gwblhau gwaith cartref.
Dewiswch lecyn tawel heb unrhyw beth i wrthdynnu sylw (e.e., pobl eraill, set deledu, gemau fideo ac ati).
Rhannwch dasgau gwaith cartref yn dalpiau llai a phennwch egwyliau rheolaidd, e.e., gallai eich plentyn/person ifanc gael byrbryd ar ôl cyrraedd adref o'r ysgol ac yna chwarae neu ymlacio am 15 munud cyn mynd ati i wneud eu gwaith cartref.
Cofiwch oedi'n rheolaidd i gael 'egwyliau symud' sy'n caniatáu i'ch plentyn/person ifanc godi, symud a gwneud rhywbeth y byddant yn ei fwynhau, cyn cwblhau'r dasg.
Gallech ddefnyddio dull amser gweledol i'w helpu i wybod faint o amser sy'n weddill e.e., 20 munud o waith, egwyl am 5 munud (visual of a visual timer).
Cofiwch sicrhau hefyd y caiff eich plentyn neu eich person ifanc ddigonedd o anogaeth.

Paratowch at y diwrnod ymlaen llaw.

Gall boreau fod yn adegau gwyllt fel ffair. Dyma rywfaint o gynghorion i helpu eich plentyn/person ifanc i baratoi at y diwrnod a bod yn fwy trefnus.

Cynorthwywch eich plentyn/person ifanc i sicrhau bod eu pethau'n barod y noson cynt e.e., helpwch nhw i osod eu dillad ar gadair yn barod at y diwrnod dilynol, cynorthwywch ac anogwch nhw i baratoi eu bag ysgol ac ati.
Bydd sefydlu trefn a sicrhau y daw hynny'n arfer yn helpu eich plentyn/person ifanc i fod yn fwy trefnus wrth iddynt dyfu.

Pennwch reolau'r aelwyd.

Diben rheolau'r aelwyd yw egluro beth yw'r disgwyliadau yn y cartref a sicrhau bod pawb yn gytûn.
Cynhwyswch eich plentyn/person ifanc yn y gwaith o sefydlu'r rheolau; fe wnaiff hyn eu helpu i'w deall a chadw atynt.
Sicrhewch y bydd y rheolau yn eglur, yn syml, yn benodol ac yn gyson.
Treuliwch amser yn egluro'r rheolau i'r teulu ac eglurwch unrhyw ganlyniadau (gan ddefnyddio geiriau neu gymhorthion gweledol, e.e. ffotograffau, symbolau ac ati) sy'n deillio o dorri'r rheolau.
Arddangoswch y rheolau yn y cartref fel y gall pawb eu gweld.
Dylai canlyniadau torri rheolau fod yn deg a chyson. Yn aml iawn, canlyniadau naturiol yw'r rhai gorau.
Ar ôl cwblhau canlyniad, dylai'r plentyn/person ifanc ailgychwyn â llechen lân.
Peidiwch fyth â defnyddio cosbau corfforol.

Byddwch yn Gyson

Mae'n bwysig bob amser sicrhau dilyniant i unrhyw beth y byddwch yn ei ddweud.
Peidiwch ag addo pethau na allwch eu cyflawni, a chofiwch bob amser geisio â gwneud yr hyn y byddwch yn dweud eich bod yn bwriadu ei wneud.
Pan fydd eich plentyn/person ifanc yn torri'r rheolau, rhybuddiwch nhw unwaith yn unig gan ddefnyddio llais digyffro, gan eu hatgoffa am y canlyniad, e.e., os gwnei di ddal ati i gicio'r bêl-droed yn y lolfa, fydda i'n cadw'r bêl-droed am weddill y diwrnod.
Os na fydd y rhybudd yn llwyddo, ewch ati'n ddigyffro i weithredu'r canlyniad.
Ceisiwch beidio â chychwyn trafod pa mor deg neu annheg fydd hynny.

Byddwch yn Gadarnhaol

Dywedwch wrth eich plentyn/person ifanc beth rydych am iddynt wneud, nid beth na ddylent wneud, e.e. yn lle dweud "paid â rhedeg", gallech ddweud "cerdda".
Bydd plant/pobl ifanc sy'n cael trafferth dal sylw a chanolbwyntio yn aml yn cael gwybod beth fyddant yn ei wneud o'i le, felly dylid eu canmol bob amser am wneud pethau da, ni waeth pa mor ddisylw fydd y pethau hynny.
Manteisiwch ar bob cyfle i wobrwyo a chanmol eich plentyn/person ifanc am wneud pethau da, e.e., cau'r drws yn dawel neu wisgo.

Rhowch sylw i'r ymdrech yn hytrach na'r canlyniadau

Dylech ganmol, annog a gwobrwyo eich plentyn/pobl ifanc am eu hymdrechion i gwblhau gwaith a thasgau, nid am y canlyniad neu'r radd terfynol yn unig.

Byddwch yn eglur bob amser

Yn gyntaf, sicrhewch eu bod yn rhoi sylw i chi cyn siarad â nhw. Gallech wneud hyn trwy alw eu henw, eu tapio'n ysgafn ar yr ysgwydd a dod i lawr at eu lefel.
Sicrhewch fod eich plentyn/person ifanc yn deall beth fyddwch yn ei ddweud. Ceisiwch sicrhau bod eich cyfarwyddiadau yn gryno a phenodol. Rhannwch gyfarwyddiadau hirach yn dalpiau llai i'w helpu i ddeall a chofio beth fyddwch wedi'i ddweud.
Gall fod yn ddefnyddiol gofyn iddynt ailadrodd y cyfarwyddiadau i chi, fel gallwch sicrhau eu bod wedi deall.
Edrychwch ar wyneb eich plentyn/person ifanc, a dywedwch (gan ddefnyddio llais eglur a digyffro) beth yn union yr hoffech iddynt ei wneud.
Cofiwch ganmol eich plentyn/person ifanc ar ôl iddynt gwblhau bob cam.

Gwnewch ymarfer corff

Mae bod yn egnïol yn cynorthwyo pobl i roi sylw a chanolbwyntio.
Yn aml iawn, gall gweithgareddau sy'n gorfodi'r plentyn/person ifanc i roi sylw i symudiadau'r corff (e.e. gymnasteg neu ddawns) fod yn ddefnyddiol.
I ddatblygu eu gallu i roi sylw a chanolbwyntio. Gall chwaraeon timau fod yn weithgareddau hynod o ysgogol oherwydd bydd pobl ifanc yn aml yn awyddus i ennill!
Gall 'egwyliau symud' rheolaidd yn ystod gweithgareddau helpu plant a phobl ifanc i gynnal eu sylw.
Gallai hynny gynnwys rhywfaint o 'amser gwingo' yn ystod gweithgaredd neu oedi'r gweithgaredd, codi a symud o gwmpas cyn dychwelyd ac ailafael yn y gwaith.

Cynghorion syml i roi cynnig arnynt

Dylech osgoi 'amldasgio' - ceisiwch wneud un peth ar y tro; fe wnaiff hyn eich helpu i gynnal sylw.
Rhannwch y diwrnod yn gyfnodau byrrach; gall amserlenni gweledol fod yn ddefnyddiol i wneud hyn.
Rhannwch waith a thasgau yn gamau llai a mwy hylaw a chofiwch gael egwyliau rheolaidd. Bydd egwyliau rheolaidd yn eich helpu i gynnal sylw yn ystod tasgau.
Defnyddiwch amserydd - gall hynny eich helpu i wybod faint o amser sy'n weddill. Gall gwybod y cewch chi egwyl arall ymhen dim ond pum munud eich helpu i gynnal eich sylw.
Defnyddiwch ddulliau atgoffa gweledol - crëwch ddulliau atgoffa i'ch helpu i gofio a chadw ar y trywydd iawn! Gallech lunio rhestr, defnyddio nodyn gludiog, defnyddio lluniau fel awgrymiadau neu osod larwm atgoffa ar eich ffôn.
Defnyddiwch eitem gwingo - bydd eitem gwingo yn helpu rhai pobl i ganolbwyntio ac yn eu galluogi i wrando'n haws. Ceir pob mathau o eitemau gwingo gwahanol i gadw'ch dwylo'n brysur, fel gall eich meddwl ganolbwyntio.