Cefnogi Sgiliau Sylw, Canolbwyntio a Threfnu

Gall gymryd llawer o amser i ymarfer datblygu sgiliau rhoi sylw, canolbwyntio a threfnu. I rai plant gall gwrando, canolbwyntio a dysgu sut i drefnu eu hunain fod yn anodd. Dyma rai syniadau i roi cynnig arnynt gartref i gefnogi'ch plentyn i ddatblygu'r sgiliau hyn:

Gwnewch amserlen gartref a chadwch at y drefn

Gosodwch amseroedd penodol ar gyfer y pethau sy'n digwydd bob dydd e.e. codi, chwarae, gwneud gwaith cartref, gwneud tasgau, gwylio'r teledu, chwarae gemau fideo a mynd i'r gwely.
Siaradwch am yr amserlen fel teulu a rhowch amser i'ch plentyn/unigolyn ifanc i ofyn unrhyw gwestiynau.
Rhowch y drefn i fyny mewn rhywle amlwg yn eich cartref fel bod pawb yn gallu ei weld.
Gallwch wneud hyn drwy ei ysgrifennu ar fwrdd du/gwyn neu ar ddarn o bapur a'i roi i fyny. Gallwch hefyd wneud hyn yn weledol gan ddefnyddio lluniau neu symbolau.
Ceisiwch gadw at y drefn cymaint ag y gallwch gan fod natur ragweladwy yn gallu bod yn ddefnyddiol iawn i bobl ifanc.

Sefydlwch drefn ar gyfer gwneud gwaith cartref

Datblygwch system ar gyfer cwblhau gwaith cartref.
Dewiswch rywle rheolaidd lle na fydd rhywbeth fel pobl eraill, teledu, gemau fideo ac ati yn tarfu arnoch.
Torrwch y tasgau gwaith cartref i lawr yn ddarnau llai a gwnewch yn siŵr eich bod yn cael digon o egwyliau. Er enghraifft os yw eich plentyn/unigolyn ifanc yn cael byrbryd ar ôl bod yn yr ysgol, chwaraewch neu ymlaciwch am 15 munud cyn dechrau’r amser gwneud gwaith cartref.
Gwnewch yn siŵr eich bod yn stopio'n rheolaidd ar gyfer "egwyliau i symud" sy'n caniatáu eich plentyn i godi, symud a gwneud rhywbeth y mae'n ei fwynhau cyn setlo unwaith eto i gwblhau'r dasg.
Gallwch ddefnyddio amserydd gweledol i'w helpu i wybod pa mor hir sydd ganddo ar ôl e.e. 20 munud o waith, 5 munud o egwyl.
Gwnewch yn siŵr eich bod yn rhoi llawer o anogaeth i'ch plentyn/unigolyn ifanc.

Paratowch o flaen llaw am y diwrnod

Gall y boreau fod yn amser prysur iawn i bawb!
Helpwch eich plentyn/unigolyn ifanc i fod yn drefnus drwy ei helpu i gael ei bethau'n barod y noson cynt e.e. rhowch ei ddillad allan yn barod ar gyfer y diwrnod nesaf, paciwch ei fag ysgol ac ati.
Bydd yr arfer hwn yn parhau i'w helpu i fod yn drefnus wrth iddo dyfu.

Gosodwch reolau ar gyfer y cartref

Mae gosod rheolau ar gyfer y cartref, sy'n egluro'r hyn a ddisgwylir yn y cartref, yn ffordd o wneud yn siŵr fod pawb yn “deall ei gilydd”.
Ceisiwch gynnwys eich plentyn/unigolyn ifanc i gytuno â'r rheolau, bydd hyn yn ei helpu i gymryd perchnogaeth drostynt.
Gwnewch yn siŵr bod y safonau ymddygiad ar gyfer y teulu yn glir, syml ac yn syth i'r pwynt.
Cymerwch amser i egluro'r rheolau i'r teulu ac egluro beth fydd yn digwydd pan fyddwch yn dilyn y rheolau a phan fyddwch yn torri'r rheolau.
Rhowch y rheolau i fyny mewn rhywle amlwg yn y cartref fel bod pawb yn gallu eu gweld, unwaith eto gellir gwneud hyn fel rhestr neu drwy ddefnyddio pethau gweledol.
Mae'n bwysig eich bod yn defnyddio'r rheolau'n gyson.
Dylai'r canlyniadau a ddaw yn sgil torri'r rheolau fod yn deg, cyflym a chyson.
Mae'n bwysig bod y plentyn/unigolyn ifanc yn dechrau ar lechen lân ar ôl iddo gwblhau ei ganlyniad o dorri’r rheolau.
Peidiwch â defnyddio cosb gorfforol gan fod hyn yn gallu gwneud mwy o ddrwg nag o les.

Byddwch yn gyson

Mae'n bwysig eich bod yn dilyn yr hyn yr ydych yn ei ddweud bob amser.
Cofiwch i addo'r hyn yr ydych yn gallu ei ddarparu yn unig a cheisiwch wneud yr hyn yr ydych yn ei ddweud yr ydych am ei wneud bob amser.
Pan fydd eich plentyn/unigolyn ifanc yn torri'r rheolau, rhybuddiwch ef unwaith yn unig mewn llais digynnwrf, gan ei atgoffa o'r canlyniadau e.e. os wnei di barhau i gicio'r pêl-droed yn y lolfa byddaf yn cymryd y pêl-droed oddi wrthot ti am weddill y dydd.
Os nad yw'r rhybudd yn gweithio, dilynwch drwodd â'r rhybudd yn ddigynnwrf.
Ceisiwch beidio â chael trafodaeth ar lafar am ba mor deg neu annheg ydyw.
Peidiwch â defnyddio cosb gorfforol gan nad yw'n effeithiol a gall wneud mwy o ddrwg nag o les.

Byddwch yn bositif!

Dywedwch wrth eich plentyn/unigolyn ifanc beth ydych chi eisiau iddo ei wneud yn hytrach na chanolbwyntio ar yr hyn nad ydych eisiau iddo ei wneud.
Er enghraifft yn hytrach na dweud "paid â rhedeg" gallwch ddweud "dangosa i mi pa mor dda rwyt ti'n gallu cerdded".
Mae plant sy'n cael trafferth rhoi sylw a chanolbwyntio yn aml yn treulio llawer o amser yn cael rhywun yn dweud wrthynt beth maent yn ei wneud yn anghywir.
Mae angen iddynt gael eu canmol am yr hyn y maent yn gallu ei wneud, dim ots pa mor fach ydyw.
Cymerwch bob cyfle i Wobrwyo a Chanmol eich plentyn/unigolyn ifanc am y pethau da y mae'n ei wneud e.e. cau'r drws yn dawel neu wisgo amdano.

Canolbwyntiwch ar yr ymdrech nid ar y canlyniadau

Rhowch ganmoliaeth, anogwch a gwobrwywch eich plentyn am yr ymdrech y mae'n ei roi i'w waith a'i dasgau nid am y canlyniad neu'r radd ar y diwedd yn unig!
Y peth pwysicaf yw eich bod yn cydnabod bod eich plentyn/unigolyn ifanc yn gwneud ei orau, dim ots beth yw'r canlyniad ar y diwedd.

Byddwch yn eglur gyda’r hyn yr ydych yn ei ddweud

Gwnewch yn siŵr bod y plentyn/unigolyn ifanc yn deall yn glir beth ydych yn ei ddweud.
Yn gyntaf, gwnewch yn siŵr bod gennych sylw'r plentyn/unigolyn ifanc cyn siarad ag ef. Gallwch wneud hyn drwy alw ei enw, cyffwrdd yn ysgafn yn ei ysgwydd neu gwyro lawr i lefel y plentyn/unigolyn ifanc.
Edrychwch ar ei wyneb a dywedwch wrth eich plentyn/unigolyn ifanc yn union beth hoffech iddo ei wneud mewn llais clir a digynnwrf.
Efallai byddai'n helpu i ofyn iddo ailadrodd y cyfarwyddiadau yn ôl atoch, fel y gallwch wneud yn siŵr ei fod wedi deall.
Cadwch eich cyfarwyddiadau yn fyr a syml. Gall fod yn ddefnyddiol i dorri cyfarwyddiadau hir i lawr yn ddarnau llai i'w helpu i gofio a deall yr hyn yr ydych wedi'i ddweud.
Gwnewch yn siŵr eich bod yn canmol eich plentyn/unigolyn ifanc pan fydd yn cwblhau bob cam.

Gwnewch ymarfer corff

Mae bod yn actif yn gorfforol yn helpu'r gallu i roi sylw a chanolbwyntio.
Mae gweithgareddau sy'n gofyn i'ch plentyn/unigolyn ifanc ganolbwyntio ar symudiadau'r corff, fel gymnasteg neu ddawnsio, yn aml yn gallu bod yn ddefnyddiol.
Ceisiwch ddatblygu ei allu i roi sylw a chanolbwyntio. Gall chwaraeon tîm fod yn ysgogol iawn gan fod pobl ifanc yn aml eisiau ennill!
Gall cael 'egwyliau i symud' yn rheolaidd wrth wneud gweithgareddau helpu plant a phobl ifanc i ganolbwyntio.
Gall hyn gynnwys ychydig o 'amser gwingo’ wrth wneud gweithgaredd neu oedi'r gweithgaredd, codi a symud o gwmpas cyn dod yn ôl a chwarae eto.

Argymhellion sydyn i roi cynnig arnynt

Peidiwch â gwneud amryw o dasgau ar yr un pryd – ceisiwch wneud un peth ar y tro, bydd hyn yn eich helpu i ganolbwyntio
Torrwch y diwrnod i lawr – torrwch y diwrnod i lawr yn ddarnau bach o amser, gall amserlenni gweledol fod yn ddefnyddiol ar gyfer hyn.
Torrwch eich tasgau'n ddarnau llai a chymerwch egwyliau rheolaidd - torrwch eich gwaith a'ch tasgau yn ddarnau llai sy'n haws eu rheoli. Bydd cael egwyliau rheolaidd yn eich helpu i ganolbwyntio yn ystod amser gwneud y dasg.
Defnyddiwch amserydd – gall defnyddio amserydd eich helpu i gadw cofnod o faint o amser sydd gennych ar ôl. Gall gwybod mai dim ond 5 munud sydd gennych ar ôl nes eich egwyl nesaf eich helpu i ganolbwyntio.
Defnyddiwch bethau gweledol i'ch atgoffa – gwnewch nodyn atgoffa i'ch helpu i gofio ac aros ar y trywydd cywir! Gallwch ysgrifennu rhestr, defnyddio nodiadau gludiog, defnyddio lluniau i roi awgrymiadau neu osod nodyn atgoffa ar eich ffôn.
Defnyddiwch eitem i chwarae ag ef – mae rhai pobl yn ei gweld yn ddefnyddiol i gael eitem i chwarae ag ef i'w helpu i ganolbwyntio a'i gwneud yn haws iddynt wrando. Mae pob math o eitemau i'w chwarae â nhw ar gael a all fod yn ddefnyddiol i gadw eich dwylo'n brysur fel gall eich meddwl ganolbwyntio.

Dogfennau y gellir eu llawr lwytho:

Cefnogaeth ar gyfer sgiliau rhoi sylw, canolbwyntio a threfnu

Dolenni defnyddiol: