Ymchwilwyr a chleifion ar draws Gogledd Cymru i gefnogi treial prawf datgelu aml-ganserau cenedlaethol
23/09/21
Mae staff a chleifion Bwrdd Iechyd Prifysgol Betsi Cadwaladr ar draws Gogledd Cymru yn cefnogi treial newydd i helpu i werthuso prawf datgelu aml-ganserau newydd.
Mae’r Bwrdd Iechyd wedi ymuno ag Ymchwil Iechyd a Gofal Cymru i gefnogi GRAIL a Phrifysgol Rhydychen, i werthuso’r defnydd o brawf datgelu aml-ganserau yn gynnar newydd (MCED) all ddatgelu dros 50 math o ganserau.
Mae timau Ymchwil Iechyd a Gofal Cymru ar draws GIG Cymru yn cymryd rhan yn yr astudiaeth SYMPLIFY, a fydd yn ymchwilio prawf datgelu aml-ganserau yn gynnar gan GRAIL, a elwir yn Galleri, ar gyfer cleifion gyda symptomau amhenodol all fod o ganlyniad i ganser.
Meddai Jane Heron, Nyrs Arbenigol Ymchwil Glinigol a Phrif Ymchwilydd ar y treial clinigol ar gyfer Bwrdd Iechyd Prisygol Betsi Cadwaladr: “Fel tîm ymchwil, rydym yn falch iawn o fod yn rhan o’r astudiaeth bwysig hon ac i allu cynnig cyfle i gleifion yng Ngogledd Cymru i gymryd rhan. Rydym yn gofyn wrth bob claf sydd o bosib yn gymwys gan bod meini prawf llym i fod yn rhan o’r treial. Fel nyrs oncoleg, rwy’n teiml y gall y prawf newid sut y mae cleifion yn derbyn diagnosis ac yn cael eu trin yn y dyfodol.”
Nod yr astudiaeth SYMPLIFY yw arddangos sut y gellid defnyddio’r prawf i gynyddu cyfraddau datgelu canser a gwneud diagnosis yn symlach. Ar hyn o bryd, bydd Cymru yn gwahodd oddeutu 700 o gleifion i gymryd rhan yn yr astudiaeth hon. Bydd cyfanswm o 6,000 o gleifion o safleoedd ar draws Cymru a Lloegr, sydd wedi cael eu cyfeirio gan eu Meddyg Teulu, yn cael profi samplau o’u gwaed gyda Galleri ochr yn ochr â’u gofal arferol, er mwyn dilysu’r prawf Galleri.
Gan ddefnyddio technoleg medrau dilyniant chwyldroadol y genhedlaeth-nesaf, mae gan Galleri y potensial i ychwanegu at rhaglenni sgrinio a phrofion cyfredol i wella diagnosis cam cyntaf, pan gellir trin canserau yn fwy llwyddiannus.
Mae’r astudiaeth yn un o’r cyntaf i gael ei weithredu yng Nghymru o dan agwedd Un Safle Cymru, Ymchwil Iechyd a Gofal Cymru, ffordd llyfn o gyflawni astudiaethau ymchwil ar draws y wlad. Mae’r agwedd hon yn rhan o raglen waith Un Cymru ehangach, wedi’i gynllunio i leihau dyblygu a chynyddu cyflymder sefydlu a chyflawni ymchwil. O fewn y rhaglen, gall byrddau iechyd ddefnyddio’r agweddau hyn i sicrhau bod mwy o bobl nag erioed yn gallu cael mynediad at y treial trwy wasanaethau lleol.
Mae’r treial SYMPLIFY yn recriwtio 19 ysbyty cyffredinol, ar draws y saith Bwrdd Iechyd yng Nghymru, wedi’i cydlynu gan Ymddiriedolaeth GIG Prifysgol Felindre.
Meddai’r Athro Dean Harris, sy’n Brif Ymchwilydd ar gyfer Cymru: “Mae’r tîm yn falch o gyflwyno’r astudiaeth bwysig hon i fyrddau iechyd ar draws y wlad. Mae’r agwedd Un Safle Cymru yn golysgu bod Cymru yn fwy atyniadol nag erioed ar gyfer treialu technolegau newydd chwyldroadol megis Galleri, allai helpu i newid y ffordd yr ydym yn diagnosio canser am byth.”
Meddai Dr Nicola Williams, Cyfarwyddwr Cefnogi a Darparu Ymchwil Iechyd a Gofal Cymru: “Rydym yn hynod o falch o ymdrechion ein staff ymchwil i weithredu’r treial hwn ar raddfa mor eang. Rydym yn edrych ymlaen at chwarae ein rhan ac olrhain ei gynnydd yn y misoedd sydd i ddod.”
Bydd SYMPLIFY yn asesu sut y gellir defnyddio Galleri er budd cleifion gyda symptomau amheonol all fod o ganlyniad i ganser. Mae’r astudiaeth SYMPLIFY yn un o’r treialon wedi’i lleoli yn y DU y mae GRAIL yn ei chefnogi, o’r hyn y gall canlyniadau cyfynol weld technoleg dateglu aml-ganserau yn gynnar mewn ymweliadau arferol â darparwyr gofal iechyd, megis MT a gosodiadau eraill heb fod yn yr ysbyty.