Rhaglen gwerth miliynau o bunnoedd i wella gwasanaethau atal strôc, diagnosis ac adfer yng Ngogledd Cymru

31/01/2022

Mae Bwrdd Iechyd Prifysgol Betsi Cadwaladr yn lansio Rhaglen Gwella Strôc sy’n cynnwys agor tair canolfan adfer strôc a gwasanaethau atal, diagnosis a monitro newydd.

Mae’r rhaglen wedi derbyn dros £3 miliwn o gyllid, a bydd yn agor tair canolfan adfer newydd ar draws Gogledd Cymru, i gleifion nad oes angen gofal meddygol arbenigol arnynt mewn ysbytai llym mwyach, ond sy’n parhau i fod ag angen adferiad strôc na ellir ei ddarparu gartref.

Pwrpas y canolfannau adfer cleifion mewnol cymunedol arbenigol newydd hyn yw pontio’r bwlch presennol mewn gofal ar ôl strôc gan roi’r cyfle gorau posibl i bobl sydd wedi dioddef strôc wella ac addasu yn yr amgylchedd gorau posibl.

Dywedodd Rob Smith, Cyfarwyddwr Rhaglen Gwella Strôc: “Mae hon yn rhaglen wych ac yn ddatblygiad pwysig iawn mewn gofal strôc i bobl Gogledd Cymru. Bydd y datblygiadau newydd yn adeiladu ar y gwasanaethau presennol a ddarperir gan ein staff strôc ysbyty arbenigol.

“Mae hwn yn brosiect aml-gyfnod â’r gwasanaethau newydd i’w lansio wrth i’r rhaglen gael ei chyflwyno.”

Mae adferiad arbenigol yn cael ei gydnabod yn eang fel rhan hanfodol o ymadfer ar ôl strôc, gan ddarparu buddion iechyd a gofal cymdeithasol sylweddol i gleifion dros gyfnod hir dymor. Bwriedir agor y ganolfan gyntaf yn Ysbyty Eryri, Caernarfon, yn gynnar yn y gwanwyn, â dwy ganolfan arall ar y gweill ar gyfer Canolbarth a Dwyrain Gogledd Cymru.

Mae’r rhaglen hefyd yn cynnwys gwasanaeth ataliol newydd, lle bydd arbenigwyr strôc sydd newydd eu recriwtio yn gweithio gyda meddygon teulu i sgrinio cleifion a gallai fod yn dangos arwyddion y gallent gael strôc yn y dyfodol.

Dywedodd Gareth Bowdler, Cyfarwyddwr Meddygol (Dwyrain),: “Ers i’r astudiaeth Interstroke gael ei chynnal yn 2016, rydym wedi gwybod bod tua 90% o strociau i’w priodoli i 10 ffactor risg y gellir eu haddasu, a thrwy weithio ar y cyd â meddygon teulu byddwn yn anelu at leihau nifer yr achosion o strôc drwy ganolbwyntio ar y ffactorau risg hyn.”

Bydd y gwasanaeth atal yn cynnwys gwella’r broses o ganfod ffibriliad atrïaidd (AF), rhythm calon annormal mewn cleifion, a dulliau monitro cadarn o ran y bobl hynny sydd â’r cyflwr, oherwydd yn ôl y Gymdeithas Strôc mae AF yn cyfrannu at ychydig o dan 20% o’r holl strociau yn y DU. Mae’r Bwrdd Iechyd yn gweithio â’r Gymdeithas Strôc a grŵp Goroeswyr Strôc i ddatblygu’r rhaglen wella newydd.

Bydd y rhaglen hefyd yn dechrau gwasanaeth Rhyddhau Cynnar â Chymorth, y cyntaf o’i fath yng Ngogledd Cymru, a fydd yn helpu cleifion i wella yn eu cartrefi, yn hytrach nag yn yr ysbyty neu leoliad clinigol. Bydd y gwasanaeth yn darparu cymorth adfer strôc arbenigol yn y cartref, gan leihau’r amser a dreulir yn yr ysbyty gan

gleifion strôc bresennol gan 37%, gan arwain at fwy o annibyniaeth ac adferiad gwell.