Uned Cynsefydlu ar agor i gleifion sydd angen llawdriniaeth ganser fawr i leihau risgiau a hybu adferiad

21/08/2024

Mae Ysbyty Maelor Wrecsam wedi agor campfa newydd o'r radd flaenaf ar gyfer ei gleifion canser sy'n cael llawdriniaeth fawr.

Bydd yr uned newydd yn helpu i sicrhau bod cleifion yn ddigon iach i gael eu llawdriniaeth fawr a fydd hefyd yn helpu i leihau'r risg o gymhlethdodau, yn gwella eu hadferiad ac yn helpu cleifion i fynd adref yn gynharach ar ôl y llawdriniaeth.

Mae tîm o weithwyr gofal iechyd proffesiynol gan gynnwys anesthetyddion, ffisiotherapyddion, ffisiolegwyr ymarfer corff, dietegwyr, therapyddion galwedigaethol a ffisiolegwyr anadlol i gyd yn ymwneud â chynllunio a goruchwylio rhaglen bwrpasol ar gyfer pob claf.

Dywedodd Anesthetydd Ymgynghorol, Dr Neil Agnew: “Mae cael llawdriniaeth fawr yn gofyn llawer yn gorfforol, yn faeth ac yn seicolegol. Mae ymchwil yn dangos bod cleifion oedrannus â ffitrwydd corfforol gwael yn ogystal â chyflwr maethol gwael yn wynebu risg llawer uwch o gymhlethdodau ar ôl llawdriniaeth fawr.

“Mae cleifion sy’n cael llawdriniaeth ganser fawr yn wynebu gofynion ychwanegol gan fod eu triniaeth lawfeddygol yn aml yn cael ei chyfuno â chemotherapi a radiotherapi.”

Yn 2019, cynhaliodd Bwrdd Iechyd Prifysgol Betsi Cadwaladr raglen ragsefydlu beilot a ddilynodd 50 o gleifion yn paratoi ar gyfer llawdriniaeth ganser fawr yn Wrecsam.

Canfu'r cynllun peilot fod y cleifion hyn ar gyfartaledd yn gallu cael eu rhyddhau adref ddau ddiwrnod ynghynt a bod ganddynt hanner nifer y cyfraddau cymhlethdod yn dilyn llawdriniaeth o gymharu â chleifion nad oeddent yn mynychu cyfnod adsefydlu. Roedd cleifion hefyd yn fwy tebygol o gynnal eu ffordd iachach o fyw newydd ar ôl llawdriniaeth gan wella eu hiechyd hirdymor.

Ychwanegodd Dr Agnew: “Roedd y peilot yn llwyddiant gyda chleifion o bob oed yn mwynhau’r sesiynau’n fawr. Roedd cleifion yn teimlo eu bod wedi'u paratoi'n llawn yn feddyliol ac yn gorfforol. Oherwydd y pandemig nid oeddem yn gallu parhau â'r sesiynau wyneb yn wyneb dan oruchwyliaeth. Yn hytrach, roedd yn rhaid i ni ddibynnu ar gymorth ffôn nad oedd mor effeithiol. Yna roeddem yn gallu ailgychwyn y gwasanaeth ar raddfa fach gan ddefnyddio'r gampfa ym Mhrifysgol Wrecsam fel cyfleuster dros dro tra'n datblygu ein huned fwy ein hunain.

“Rydym wrth ein bodd ein bod wedi agor ein Huned Rhagsefydlu newydd a fydd ar gyfer ein cleifion yn unig. Bydd helpu cleifion i ddod mor heini ag y gallant cyn llawdriniaeth yn eu gwneud yn gryfach ac yn teimlo'n fwy parod. Byddant yn llai tebygol o ddioddef cymhlethdodau gan arwain at adferiad cyflymach. Hefyd, gyda’r gofod ychwanegol newydd mae bellach yn bosibl helpu ystod ehangach o gleifion i baratoi ar gyfer llawdriniaeth.”

Bydd cleifion sydd wedi'u rhestru ar gyfer llawdriniaeth fawr yn cael eu gwahodd deirgwaith yr wythnos i'r uned adsefydlu, sydd wedi'i lleoli yn Ystad Ddiwydiannol Wrecsam. Mae eu rhaglen ffitrwydd yn cychwyn ychydig wythnosau cyn eu llawdriniaeth ac yn cynnwys cymysgedd o ymarferion rheolaidd dan oruchwyliaeth, hyfforddiant cyhyrau anadlol a gwelliannau mewn sesiynau diet a seicoleg.

Agorodd Prif Swyddog Gweithredol y Bwrdd Iechyd Carol Shillabeer a’r Cadeirydd Dyfed Edwards yr uned cynsefydlu yn swyddogol ynghyd â chleifion a’u teuluoedd. Mynychodd cleifion presennol a chyn-gleifion y digwyddiad agoriadol hefyd, ynghyd ag Elusen Shooting Stars sydd wedi cefnogi'r uned gyda chyllid.

Gwahoddwyd un cyn glaf, Jeremy Norton, i'r gampfa cyn ei lawdriniaeth canser y coluddyn.

Dywedodd Jeremy 63, o Frychdyn, Sir y Fflint: “Cefais ddiagnosis o ganser ym mis Rhagfyr ac fe wnaeth fy llawfeddyg fy nghyfeirio at yr uned cynsefydlu. Roedd yn adeg pan oedd fy mywyd wyneb i waered a dweud y gwir, yn gyfnod o ansicrwydd mawr, felly roeddwn i'n teimlo bod popeth arall allan o reolaeth ond trwy fynychu cyfnod adsefydlu roedd yn rhywbeth y gallwn ei reoli a gwneud rhywbeth i mi fy hun i'm cryfhau a bod yn barod i gael llawdriniaeth.

“Cefais wybod am y broses o fynychu’r gampfa ac mae’r sesiynau hefyd yn cynnwys therapi i ddysgu sut i fwyta’n dda, cysgu’n dda ac anadlu’n iawn. Dechreuais fy sesiynau ddechrau Ionawr y flwyddyn hon yn union ar ôl i mi gael diagnosis, hyd at fy llawdriniaeth ddiwedd mis Chwefror.

“Roeddwn i'n mynychu'r uned cynsefydlu dri diwrnod yr wythnos ar gyfer sesiynau campfa, tai chi a therapi. Fe wnaethon nhw hefyd wirio fy holl stats, lefel ffitrwydd, a rhoi ymarferion i mi eu gwneud gartref a rhoi monitor anadlu i mi. Roedd yn gysur mawr i mi wybod bod fy iechyd yn cael ei asesu'r holl ffordd drwodd.

“Mae wedi gwneud gwahaniaeth enfawr i mi, roedd dod i gyfnod adsefydlu nid yn unig wedi rhoi mwy o gryfder i mi ac wedi fy nghael i baratoi ar gyfer llawdriniaeth ond hefyd roedd cwrdd â rhai cleifion eraill wedi bod o gymorth mawr, i weld beth oedd eraill yn mynd drwyddo. Mae llawer o hiwmor a phositifrwydd yn yr ystafell, ac wedi gwneud i mi deimlo nad ydw i ar fy mhen fy hun yn mynd trwy hyn.

“Roeddwn i’n gwybod mai’r hyn roeddwn i’n ei roi i mewn i hyn yw’r hyn y byddwn i’n ei gael allan, ac roeddwn i’n teimlo’n gryfach ac yn hyderus yn mynd i mewn i lawdriniaeth. Roeddwn y tu allan i'r ysbyty ar ôl 5 diwrnod nad oeddwn yn ei ddisgwyl, ac yn ôl yn y gwaith ar ôl pedair wythnos a roddais i lawr i adsefydlu, roedd y cryfder a roddodd i mi wedi helpu'r broses wella.

“Rwy’n dal i ddefnyddio llawer o’r hyn rwyf wedi’i ddysgu mae’r ymarferion anadlu yn fy helpu i gysgu, rwy’n gwylio beth rwy’n ei fwyta ac mae fy mhryder dan reolaeth. Bydd yr hyn rydw i wedi’i ddysgu yn rhan o fy mywyd nawr.”

Dewch o hyd i ragor o wybodaeth am sut y gall cleifion ddechrau eu cyfnod adsefydlu eu hunain gyda chanllawiau a chyngor ar gael ar ein gwefan yma .